Diagnostik kelime anlamı olarak "tanılama, teşhis etme" anlamına gelmektedir. Kelime anlamından da anlaşılacağı gibi diagnostik cihazlar, araçlar üzerinde tanılama işlemleri yapar. Bu cihazlar sayesinde, taşıtlarda meydana gelebilecek sorunlar veya arızalar kolayca teşhis edilir.
Bilgisayar teknolojileri ve elektronik sistemlerin gelişimine, taşıtlar da ayak uydurmuştur. Bu gelişim yanında bir çok yeni meslek dallarını da getirdi. Avrupa'da mekatronik, diagnostik, otomasyon gibi yeni meslekler hayata geçti. Bu gelişmelerden taşıtlar, makineler, ve her türlü araç gereçler de nasibini aldı.
Taşıtlar bu gelişmelerden çok olumlu etkilendi. Diagnostik sayesinde araçlarda teşhis edilemeyen ve çözülemeyen arıza kalmadı, yanlış teşhisler ortadan kalktı. Geçmişte, yol ve sürüş testiyle, dinleyerek ve gözle yapılan testler insan faktörüne bağlı olarak farklı ve yanlış sonuçlar verebilirken, günümüzde bilgisayarlarda yazılımlarla yapılan teşhis işlemlerinde çok büyük oranda yanılma ve yanlışlık ortadan kalkmıştır. Diagnostik test cihazlarını kullanan kişilerin yapabileceği yanlışlıklara rağmen, bu teknolojide hataların gözardı edilmesi mümkün değildir. Sonuç olarak bu gelişmelerden kullanıcı, üretici ve tamirci olumlu anlamda etkilenmiş, büyük kolaylıklar elde edilmiştir.
Diagnostik test cihazları, modern araçlarda bulunan Electronic Control Unit (ECU - Elektronik Kontrol Ünitesi) ile haberleşerek araçların her türlü aksam ve parçaları hakkında bilgi alan, ECU'ya kaydedilen arızaları okuyan, hata kodlarını silen, kodlama yapan, yeni parçaları adaptasyon (yeni takılan parçayı araca tanıtma) yapan ve bunun yanında birçok işlemi de gerçekleştiren cihazlardır.
Diagnostik test cihazları ile şunlar yapılabilir:
Motor Elektroniği; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, adaptasyon-kodlama
ABS/Traksiyon Kontrol/ESP; hata kodu okuma-silme, parametreleri görme
Klima Sistemi; hata kodu okuma-silme, parametreleri görme
Hidrolik, Elektrikli Direksiyon; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Gövde Bilgisayarı; Hata kodu okuma-silme,
Konfor Bilgisayarı; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Alarm Sistemi; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Far Ayarları; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Elektronik El Freni; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Dış Aydınlatmalar; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Akü Kontrol DTC; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme,adaptasyon
Dizel Yakıt Yönetimi DTC; Hata kodu okuma-silme, parametreleri görme, aktivasyon, adaptasyon
Hata anında ne yapılmalı?
Taşıt içerisindeki sistemlerde herhangi bir hata durumunda öncelikle araç göstergelerinde bulunan ikaz işaret ve lambalarının yanmasıyla sürücüye hata uyarısı yapılır. Bu durumda bakım servisine haber verilmeli ve gerekli işlemler yapılmalıdır. Bakım servisinde araç diagnostik cihaza bağlanarak hata veren sistemde araştırma yapılır.
Bu sırada herhangi bir yanlışlık olmaması için araçla ilgili marka, model üretim tarihi, motor tipi gibi temel özellikler eksiksiz olarak programa girilmelidir.
Diagnostik cihazların çalışma prensibi:
Diagnostik cihazları bilgisayarla birlikte, iletişime geçilecek taşıta özel hazırlanmış yazılım programıyla, taşıt mikroişlemcisiyle iletişim kurarak hafızadaki bilgileri bilgisayar ekranında görmemizi sağlar.
Sensörlerden gelen arıza bilgileri, taşıt ECU'sundaki hafıza kısmına kaydedilir.
Hata bilgileri hafızada 2'li sayı sistemi (binary sayı sistemi)'ne göre kayda alınır.
Taşıt ECU'nun soketine cihaz giriş ucu takıldıktan sonra ilgili kısım programdan seçilerek hata araştırması yapıldığında, hafızadaki bilgiler cihaz yazılımı sayesinde bilgisayar ekranında görülür.
Her taşıt markası için üretici firmalar farklı yazılımlar geliştirdiği için her taşıtın hata kodları, hata belirleme yöntemleri ve hata giderilmesi için uygulanacak metotları farklıdır. Ancak cihazların ve taşıt sistemlerinin çalışma prensipleri aynıdır.
Faydalanılan kaynaklar:
http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Ara%C3%A7%20Diagnosti%C4%9Fi.pdf
https://www.carikcioto.com/bilgiler/diagnostik-diagnostic-test-nedir.html